De energiewereld staat op zijn kop. De oorlog in Oekraïne heeft ongekende krachten losgemaakt. Op de Energeia Energy Tour brengen we dat krachtenveld in beeld, en schetsen we vooral ook welke gevolgen verwacht mogen worden voor Nederland en Europa. Dat begint op de Gasdag, op 19 september in Amersfoort.

Deze eerste dag van de Energy Tour staat volledig in het teken van de gassector. Deelnemers mogen zich verheugen op een groot aantal deskundigen die op het podium hun licht komen laten schijnen op de actuele ontwikkelingen. Zo treden in de eerste sessie Jilles van den Beukel (Trilemma), Coby van der Linde (CIEP) en Lucien Wiegers (Eneco Energy Trade) op. Verwacht antwoord op vragen als hoe gaan Nederland en Europa de winter in? Welke energietroeven heeft Poetin nog in zijn mouw, en hoe kan en zal Europa reageren? Wat zijn de marktverwachtingen voor komende winter en daarna?

De tweede sessie van de dag sluit daar naadloos op aan. Met Annie Krist (GasTerra), Lucia van Geuns (HCSS) en Hans Grünfeld (VEMW) staan ook hier sprekers van formaat en kunde op het podium. Hoe worden industriële gasverbruikers geraakt door de gascrisis, en hoe kunnen de bedrijven zich door deze moeilijke tijd heen slaan? Hoe kan de leveringszekerheid van gas op peil blijven? In deze sessie wordt ook stilgestaan hoe de energietransitie beïnvloed wordt door de huidige problematiek.

Dat laatste zal ook in de laatste sessie aan bod komen. Met drie visionaire sprekers wordt behalve naar de korte termijn ook het grotere plaatje op de langere termijn geschetst. Hoe staat Nederland er over een aantal jaar voor, en welke gevolgen van deze tijd zijn dan zichtbaar? Han Fennema (Gasunie), Jan Willem van Hoogstraten (EBN) en Carolien Gehrels (Arcadis) staan paraat om hun eigen visie te geven, en al uw vragen hierover te beantwoorden.

Op 26 september landt de Energy Tour in Den Haag, waar Warmte & Besparing op het programma staan. Met de uitgeroepen gascrisis lijkt ook energiebesparing eindelijk serieus te worden genomen, en de warmtetransitie heeft hierdoor ook aan urgentie gewonnen. Maar hoewel er momenteel veel aandacht naar uit gaat en veel Nederlanders bezig zijn met deze thematiek, kan er in beleid en uitvoering nog veel gewonnen worden.

We trappen de dag af met het thema besparing. Het klinkt zo eenvoudig: alle energie die niet wordt gebruikt, hoeft ook niet te worden opgewekt, geïmporteerd en betaald. In de praktijk blijkt energiebesparing echter moeilijker dan je zou denken en komt nauwelijks van de grond. Waarom is dat, en hoe kan dit gekeerd worden? We bespreken het met Laetitia Ouillet (e-Risk Group en de Windvogel), Theo Harms (Rabobank) en René Bockmeulen (Nederland Isoleert).

De gemeentelijke Transitievisies Warmte zijn klaar, nu is het zaak om daadwerkelijk projecten uit te gaan voeren, veelal met een wijkgerichte aanpak. Op een heel aantal plekken wordt al hard gewerkt door warmtebedrijven als Vattenfall en Eneco en overheden als de provincie Gelderland, maar waar lopen zij in praktijk tegenaan? Hoe zorg je dat alle betrokken partijen op één lijn blijven? Drie sprekers met de laarzen in het bluswater maken de balans op: Susanne van Suylekom (Vattenfall), Iljoesja Berdowski (Eneco) en Jan van der Meer (provincie Gelderland).

Bij het woord warmtetransitie wordt veelal gedacht aan warmtenetten. Maar de meeste Nederlandse huishoudens zullen op een andere manier in hun verwarming moeten voorzien. Met het kabinetsbesluit om vanaf 2025 de plaatsing van enkel een cv-ketel te verbieden, zullen (hybride) warmtepompen snel gemeengoed worden. Is de sector daar klaar voor? Wat betekent dit voor het netbeheer? En welke innovaties kunnen we op dit vlak nog verwachten? Luister op 26 september naar Hans-Peter Oskam (Netbeheer Nederland), Robert Jan van Egmond (TKI Urban Energy) en Frits Verhoef (Econic).

Het recente streven naar energieonafhankelijkheid, ingegeven door de gascrisis, vraagt om nog verdere opschaling en versnelling van hernieuwbare-elektriciteitsproductie, maar hoe krijgt dat vorm en welke obstakels en flessenhalzen zijn er? En wat betekent dit streven samen met de gascrisis voor de leveringszekerheid? Daarover gaat het op 3 oktober in De Nieuwe Liefde in Amsterdam.

We beginnen de middag met de congestieproblematiek. De vraag naar transportcapaciteit overstijgt het aanbod, niet alleen voor producenten (wat de komst van zonneweides en windparken in de weg zit) maar ook voor afnemers. Dit zet een streep door verduurzamingsplannen van het bedrijfsleven en de industrie. Is het een kwestie van uitzingen tot er verzwaringen gerealiseerd zijn, of is er op korte termijn meer mogelijk? Die vragen leggen we voor aan Han Slootweg (Enexis), Edward Stigter (provincie Noord-Holland) en Remko Bos (ACM).

In de tweede sessie gaat de blik naar de Noordzee, en behandelen we de uitdagingen voor offshore wind. Aan bod komen de recente routekaart wind op zee, de uitdagingen met aanlanding, de wijze van tenderen, de broodnodige elektrificatie, de komst van energie-eilanden, en alle andere dingen die met offshore wind samenhangen. De aanwezige deskundigen zijn Marco Kuijpers (Tennet), Erik Hiensch (Vattenfall) en Johan Hospers (Nobian).

Een hernieuwbaar elektriciteitssysteem heeft nood aan flexibel vermogen. Tot nog toe kwam flexibiliteit van de goed regelbare gascentrales, maar die passen niet in een CO2-vrij systeem. Op welke opties kunnen we aan het begin van het komende decennium rekenen? We verkennen het met Marise Westbroek (Aurora Energy Research), Patrick van de Rijt (Tennet) en Paul Giesbertz (Trilemma).

We besluiten de Energeia Energy Tour in de Verkadefabriek te Den Bosch met een middag over het toekomstige energiesysteem. Een politieke schets hiervan komt van de voorzitter van het Expertteam energiesysteem 2050 Bernard ter Haar, die zich op uitnodiging van minister Rob Jetten buigt over hoe elektriciteit, moleculen en warmte in 2050 tot onze beschikking staan. De Tweede Kamerleden Silvio Erkens (VVD) en Suzanne Kröger (GroenLinks) komen vertellen hoe zij de weg richting 2050 willen afleggen.

Waterstof lijkt een belangrijk onderdeel te worden van het toekomstige energiesysteem. In 2030 wil het kabinet kunnen rekenen op 8 GW productiecapaciteit voor groene waterstof. Hoe realistisch is deze ambitie? Shell en HyCC zijn bedrijven die in Nederland grootschalige plannen hebben voor elektrolysers. Ruud de Jongh (Shell) en Marcel Galjee (HyCC) doen uit de doeken welke plannen ze hebben, en wat er nodig is om ze ook daadwerkelijk te realiseren. Een derde spreker is uitgenodigd.

De dag wordt gecompleteerd met een welhaast filosofische gedachteoefening. De energietransitie voltrekt zich met horten en stoten, en niet alle plannen pakken voor iedereen even goed uit. We staan stil bij de vraag hoe een rechtvaardige energietransitie eruit ziet, en wat er nodig is om die rechtvaardigheid ook te laten materialiseren. Deze sessie organiseert Energeia samen met Jesse Hoffman van Urban Futures Studio van Universiteit Utrecht, die het onderwerp inleidt. Gert Jan Kramer (Universiteit Utrecht) en Annelies Huygen (TNO) geven hun visie op een rechtvaardige transitie, waarna de discussie is geopend.